Rik van Niejenhuis, een nuchtere Groninger met Randstedelijke bravoure.

Op zes juni heeft Rik van Niejenhuis afscheid genomen van Groninger Dorpen. Ruim anderhalf jaar is hij directeur geweest van de vereniging. Rik was de allereerste directeur van Groninger Dorpen. We gaan een laatste keer met hem in gesprek over zijn tijd bij Groninger Dorpen en dit doen we bij hem thuis. Rik woont aan een vriendelijk straatje, in een liefelijke woning met veel licht. Door hoge openslaande deuren belanden we in de tuin. Deze is smal en diep en staat vol bomen en groen. Een dorpse idylle, midden in de stad Groningen.

De reden dat Rik vertrekt is omdat hij namens de Partij van de Arbeid, wethouder wordt voor de Gemeente Groningen. ‘Vanwege het vertrek van partijgenoot Roeland van der Schaaf komt deze kans zomaar langs. Een unieke en gedroomde positie die ik niet aan me voorbij kan laten gaan. Maar ik vind het wel ontzettend jammer dat ik Groninger Dorpen los moet laten, ik heb er veel geleerd.’

De grootste oplossing is lokaal doen wat nodig is
Als puber had Rik al oog voor maatschappelijke vraagstukken. Van huis uit kreeg hij mee om iets voor anderen te doen en dat je voor mensen op moet komen die dat zelf niet zelf kunnen. ‘Ik bedacht op jonge leeftijd, grote oplossingen. Die neiging heb ik lang vastgehouden, ook tijdens mijn werkzaamheden voor de voormalige gemeente Delfzijl. Als ambtenaar was ik soms lang bezig om een goed beleidsstuk op papier te krijgen. Toch merkte ik dat als het stuk was goedgekeurd en vastgesteld, het gevoel van voldoening maar kort duurde.’ Tijdens zijn periode bij Groninger Dorpen groeide het besef dat grote problemen om kleine oplossingen vragen. ‘De grootste oplossing is lokaal doen wat nodig is. Voorbeelden hiervan zag ik genoeg en heel concreet in de verschillende dorpen en buurten in Groningen waar inwoners met elkaar samenwerken en plannen maken voor hun eigen directe woon- en leefomgeving. Bijvoorbeeld door samen een eigen dorpshuis te bouwen of door de dorpssupermarkt over te nemen.’ Rik geeft aan dat hij vooral heeft geleerd dat bestuurders en beleidsmakers niet persé met een plan of boodschap naar het dorp of naar de buurt moeten gaan, maar dat het beter is om te kijken wat er al leeft en om daar dan bij aan te sluiten. ‘Aansluiten kan altijd, je kunt altijd iets vinden waar bewoners zelf al mee bezig zijn. En vraag ze dan simpelweg wat nodig is.’ Rik vindt ook dat gemeenten en andere bestuurders bij grote plannen, de verschillen tussen dorpen moeten durven zien. Dit kost misschien tijd, maar werkt praktisch beter. Dit kan bijvoorbeeld met behulp van dorpsagenda’s. Groninger Dorpen heeft veel ervaring met het begeleiden van dit soort agenda’s en kan dorpen hier goed bij helpen.

Je wordt pas serieus genomen als jouw achterban ook serieus is
Voor Groninger Dorpen ziet Rik een waardevolle toekomst. ‘Toen ik voor Groninger Dorpen ging werken voelde ik binnen de club nog een calimerocomplex. Dit is inmiddels flink veranderd, de organisatie staat nu stevig in haar schoenen.’ Groninger Dorpen zal steeds krachtiger haar rol pakken in de lokale democratie. Dit betekent dat er op dit onderwerp ook flink geïnvesteerd moet worden door de organisatie richting haar achterban, de leden van Groninger Dorpen. ‘Je wordt pas serieus genomen als jouw achterban ook serieus is’, legt Rik uit. ‘In ieder dorp moet doorlopend een fatsoenlijk democratisch proces zijn. Groninger Dorpen kan hierbij ondersteunen en inspireren.’ Rik vindt dat juist bewonersinitiatieven zoals dorpsbelangenverenigingen hierin een belangrijke rol hebben en dat ze, als ze goed georganiseerd zijn, ook het juiste aanspreekpunt zijn voor een gemeente.

Luister naar de dorpen
Na de zomervakantie hoopt Groninger Dorpen de nieuwe directeur te kunnen voorstellen. Als we Rik vragen wat hij zijn opvolger wil meegeven dan antwoordt hij snel en spontaan: ‘Het team van Groninger Dorpen is één grote krachtbron vol kennis en ervaring. Hou dat vast en wees zuinig op ze!’ Over het netwerk Zorgzame Dorpen Groningen maakt Rik zich zorgen. ‘Deze is samen met de dorpen (door)ontwikkeld en gefaciliteerd door Groninger Dorpen. Hoe belangrijk dit is wordt door veel verantwoordelijke partijen gezien, maar niet financieel gesteund. Hierdoor dreigt het netwerk weg te zakken, wat voor de toekomst van de zorg in Groningen schadelijk zal zijn.’

Als laatste wil Rik zijn opvolger meegeven dat Groninger Dorpen vooral die dingen moet blijven agenderen die de dorpen belangrijk vinden. ‘Welk thema het ook is, luister naar de dorpen. Want met kwaliteit van leven en doordat mensen ervaren dat ze van betekenis zijn, los je vele vraagstukken op.’

Tekst: Inge Zwerver, Groninger Dorpen