‘Dit kerstverhaal is geschikt voor alle dagen van het jaar’

In Alteveer is vorig jaar een groot en werkelijk plan gegroeid. Dit dorp in de gemeente Stadskanaal wilde met kerst een theatervoorstelling geven. Men koos hiervoor het bekende verhaal Scrooge, A Christmas Carol van Charles Dickens. De dorpelingen zouden niet alleen zelf de rollen spelen, maar ook de organisatie samen oppakken. Echter, halverwege december werden de coronamaatregelen aangescherpt en het optreden kon niet doorgaan. Wat een pech. Wat doe je dan met zo’n mooi project, met de kostuums en andere materialen? Wat betekent dit voor alle mensen die hebben gerepeteerd en meegewerkt? En hoe ga je om met de verplichtingen die je bent aangegaan richting fondsen, zoals het Loket Leefbaarheid? Alteveer ging niet bij de pakken neerzitten en bedacht een prachtig plan B.

‘Arm en Rijk, hier is iedereen gelijk’
Het idee van de toneelvoorstelling komt van oud theaterdocent Beppy Holwerda. Beppy woont zelf in het nabij gelegen Holte. Ze is één van de initiatiefnemers van Ruilwinkel Alteveer en zodoende betrokken bij Alteveer. Voor het interview van dit artikel ontmoet ik haar dan ook in de winkel waar ze me enthousiast een rondleiding geeft. Het concept van de Ruilwinkel is best uniek. Anders dan bij een kringloopwinkel werkt de Ruilwinkel niet met geld maar met punten. Voor vijf euro wordt je lid en hiervoor krijg je ook vijf punten. Als je spullen brengt wordt bepaald hoeveel punten deze goederen waard zijn. De punten worden op je ruilrekening bijgeschreven. Op de artikelen in de winkel staat vermeld hoeveel punten iets waard is. Als je iets meeneemt worden deze punten op je ruilrekening afgeschreven. De Ruilwinkel werkt alleen met vrijwilligers en dat is volgens Beppy nu precies het geheim van de smid. “Iedereen is hier gelijk, ongeacht je voorverhaal.” De Ruilwinkel bestaat sinds 2016 en is gevestigd in de hal en in twee lokalen van de voormalige basisschool ‘t Zonnedal. Het gegeven dat Buurtzorg Alteveer/Onstwedde ook een ruimte huurt in het gebouw zorgt ervoor dat onder andere de exploitatiekosten betaald kunnen worden. De Ruilwinkel is sfeervol en netjes ingericht en nodigt zeker uit voor een bezoek. De winkel is voor iedereen toegankelijke en tegen een kleine vergoeding kun je er ook gezellig een kopje koffie of thee komen drinken. Beppy benadrukt: “Arm en rijk, hier is iedereen gelijk.” En wat past deze gedachte mooi bij het kerstverhaal van de voorstelling.

De weg ernaartoe
Dan schuiven we gezellig aan tafel met een kopje koffie en Beppy vertelt over het reilen en zeilen van Scrooge, A Christmas Carol. Bij het aanvragen van de verschillende fondsen, maar met name ook bij de aanvraag bij het Loket Leefbaarheid wordt het al specifiek benoemd: ‘Als dorpsbewoners samenwerken, dan is dit positief voor de leefbaarheid.’ Beppy kan dit alleen maar beamen. “De mensen hier zijn het niet gewend om een productie als deze neer te zetten. Er komt zoveel bij kijken. Niet alleen het repeteren en acteren, maar ook is er een schminkcursus georganiseerd en zijn er op de basisschool culturele lessen verzorgd door zang- en theaterdocenten. Ook het decor is gemaakt door Alteveersters, evenals een deel van de kostuums. Zo werkten in de gehele voorbereiding vele verschillende organisaties uit Alteveer samen en kwamen dorpsgenoten met verschillende achtergronden en leeftijden met elkaar in contact. Het samenwerken en de sfeer onderling groeide gedurende de voorbereidingen.” Om de voorstelling heen organiseerde Alteveer een hele week vol sfeervolle dorpsactiviteiten, zoals onder andere een kerstmarkt en de actie een Hart onder de Riem. Een heel programma dat al vroegtijdig door het hele dorp in de vorm van een informatieboekje huis-aan-huis is uitgedeeld. In dat boekje kon je ook lezen welke vrijwilligers waarvoor nodig waren en hoe mensen zich konden aanmelden hiervoor.

Aanpassen en oplossen
Toen de voorstelling half december niet mocht doorgaan vanwege coronamaatregelen, wilde men het in eerste instantie verplaatsen naar 7 en 8 januari. Maar door nieuwe maatregelen kon ook dit niet doorgaan. Op dat moment begon de zoektocht naar een alternatief. Best lastig als het initiatief specifiek gaat over kerst. “Iemand in de groep noemde het woord ‘film’ en dit is een eigen leven gaan leiden”, lacht Beppy. Via de regisseur, die in het verleden betrokken was bij Openluchttheater Sellingen, werd contact gezocht met leden van Filmclub Sellingen en zij reageerden positief. En zo werd de theatervoorstelling ‘Scrooge, A Christmas Carol’ onder leiding van regisseur Hannie Dubbelman uit Wedde na kerst gespeeld door de mensen uit Alteveer. Filmclub Sellingen nam de voorstelling op en werkt momenteel aan de montage. De film wordt in december 2022 in aanloop naar de kerstdagen voor publiek vertoond in De Drijscheer. Beppy lacht trots: “En een film blijft altijd.” Ze kijkt erg tevreden en zelfs ontroerd terug naar de opnames. Beppy: “De gezichten van de mensen, de kinderen. Hoe ze zijn gekleed en geschminkt en hoe ze zich hun personage hebben eigengemaakt. Geweldig vind ik dat.”
De dappere en creatieve oplossing om de toneelvoorstelling op film op te nemen straalt flexibiliteit en daadkracht uit. Dit is ook inspirerend voor andere dorpen die misschien met tegenslag te maken krijgen tijdens het realiseren van een dorpsinitiatief. Zelfs de geplande kerstmarkt is aangepast en de daarvoor in de plek gekomen voorjaarsmarkt heeft inmiddels al plaatsgevonden, met dertig kraampjes en heel veel bezoekers. Ook de geplande actie Hart onder de Riem vond tijdens deze voorjaarsmarkt plaats. Hierbij werden verschillende genomineerden op ludieke wijze in het zonnetje gezet. Het is de bedoeling dat de Alteveerster film Scrooge, A Christmas Carol wordt uitgebracht op dvd. Deze wordt onder meer verkocht via de Alteveerster ruilwinkel, zowel over de toonbank als via de website www.ruilwinkelalteveer.nl. Daarnaast is het de bedoeling de film vlak voor kerst voor publiek te vertonen in dorpshuis De Drijscheer in Alteveer.

Fondsenmuur
“Je moet altijd vooruit en als iets niet lukt, dan pas je het aan en bedenk je een oplossing met elkaar”, lacht Beppy als we haar vragen naar een evaluatie. “Dit hebben we in goed overleg met de verschillende fondsen gedaan.” Wat ze best ingewikkeld vond was het aanvragen van de verschillende fondsen. “Hierbij is het enorm belangrijk dat je bij je eigen en oorspronkelijke plan blijft. Maar omdat de verschillende fondsen ieder hun eigen opgestelde criteria hebben, valt dit niet altijd mee. Hier zou men in de ‘fondsenwereld’ nog wel eens iets voor kunnen verzinnen, wat het aanvragen toegankelijker maakt. Wij waren dan ook erg blij dat we voor onze aanvraag bij het Loket Leefbaarheid hulp konden vragen aan Groninger Dorpen. De ervaring die daar is hebben we ingezet. Er werd door Nienke Vellema (Adviseur Groninger Dorpen en Projectleider Loket Leefbaarheid) praktisch, realistisch en betrokken met ons meegedacht. Bovendien was het nog gezellig ook.” Natuurlijk is Alteveer erg blij met de verschillende financiële injecties. Dit blijkt wel uit het feit dat de Ruilwinkel haar eigen eregalerij heeft, de fondsenmuur!

Tip van Beppy voor fondsen: Organiseer samen een cursus ‘Hoe vraag je fondsen aan voor je initiatief’.
Tip van Beppy voor dorpen: Als iets niet lukt dan pas je het aan en bedenk je een oplossing.

Foto’s: Alteveer en Groninger Dorpen
Tekst: Inge Zwerver