Het Heiligerlee van nu
Woensdag, 8 december 2021
Heiligerlee is een dorp waarvan veel mensen de naam nog kennen van de geschiedenislessen op school. De beroemde Slag bij Heiligerlee. Dat Heiligerlee nog steeds een voortvarend dorp is blijkt als ik er op bezoek ga bij Dorpsbelangen Heiligerlee. Berny Jansema is penningmeester van deze club en hij neemt me mee in verhalen over zijn dorp en de mensen die er wonen.
Proatjes Moaker
Voor Groninger Dorpen toert onze Inge Zwerver regelmatig in haar rode Mini door het Grunneger Pladdelaand om een praatje te maken met dorpsbewoners die actief betrokken zijn bij een dorpshuis, dorpsbelangen of een ander bewonersinitiatief. Over deze praatjes schrijft ze dorpse verhalen.
Jong en opbouwend
Berny ontvangt me bij hem thuis, ergens aan een prachtig laantje tegenover het bos van Heiligerlee. In het dagelijkse leven is hij muzikant en theatermaker, maar ook helpt Berny andere muzikanten en bewonersinitiatieven bij het aanvragen van subsidies en dergelijke. In 2014 was er een bestuurswisseling bij Dorpsbelangen Heiligerlee en ontstond er een nieuwe club met relatief jonge mensen. ‘In die tijd ben ik ook ingestapt’, vertelt Berny. Momenteel zijn we met vier bestuursleden. We willen een aanspreekpunt zijn en een verbindend orgaan voor de positieve en actieve leefbaarheid die er al is in het dorp, voor de vele activiteiten, clubjes en werkgroepen. We zijn ook een opbouwende gesprekpartner voor de gemeente. Een keer kritisch zijn is goed, maar we zijn geen actiegroep.’
Dorpsvisie? Doun we zulf!
Vanwege COVID-19 ligt er wel veel stil, concludeert Berny. Wel is dorpsbelangen bezig met een nieuwe dorpsvisie. ‘Dit doun we zulf’, lacht hij. Zo circuleren er verschillende vragen rond bij de dorpsbewoners en worden er interviews afgenomen bij bijvoorbeeld ondernemers. Hier rollen nu al enkele thema’s uit. Het belangrijkste thema blijkt ‘verkeersveiligheid’. ‘Ik heb een verkeerspsycholoog gevraagd de situatie in te schatten’ vertelt Berny. ‘Deze observatie wordt verwerkt in de dorpsvisie.’ Als de dorpsvisie klaar is verwerkt dorpsbelangen deze in een zelfde soort opmaak als de vorige dorpsvisie. ‘Dit doen we bewust’, verklaart Berny. ‘Zo krijg je een herkenbare serie in de tijd en zie je leefbaarheidszaken in een verband, maar ook vallen zo de verschillen beter op. ‘
Een coöperatief dorp
Dorpsbelangen Heiligerlee ondersteunt veel dorpse activiteiten. Soms door het verzamelen van vrijwilligers, soms middels een financiële bijdrage. ‘Heiligerlee is een coöperatief dorp’, zegt Berny trots. ‘Het zijn wel altijd ‘dezulfde koppen’, maar als er werk verzet moet worden dan staan er zo veertig of vijftig man klaar voor het dorp.’
Knakworsten en trekpaarden
Een mooie werkgroep om te noemen vindt Berny Groengroep Heiligerlee. Dit is een groep vrijwilligers die onder andere op de jaarlijkse natuurwerkdag, samen met Staatsbosbeheer, in het bos van Heiligerlee werkzaamheden verricht zoals zagen, opruimen en snoeien. ‘In de herfst gaan we met grote werkpaarden door het bos, die het zware afval wegslepen. Dit is een indrukwekkend gezicht! Natuurlijk zorgen we dan voor een vuurtje met pannen warme chocolademelk, knakworsten en soep. We hebben zelfs een speciale jas mét logo voor de werkzaamheden in het bos’, laat Berny lachend zien. ‘Dit is simpelweg een stukje vrolijke waardering richting de vrijwilligers.’
Spelend samenkomen
Een belangrijk nieuw initiatief in het dorp is opwaarderen van de speeltuin. Deze ligt midden in het dorp, vlakbij Museum Slag bij Heiligerlee. Het bestuur van de speeltuin werkt hierin samen met dorpsbelangen. De speeltuin wordt opnieuw ingericht, met toestellen die voor een brede groep toegankelijk is. Kinderen, ouderen, maar ook kinderen en mensen met een beperking kunnen hier straks fijn en veilig, spelen en bewegen. Omdat er in Heiligerlee geen dorpshuis is, wil men het gebouw dat op het terrein van de speeltuin staat gaan vervangen voor een meer dorpshuisachtig pand. Hier kunnen dan ook bijeenkomsten en ontmoetingen voor het dorp worden georganiseerd. De grote fondsen hebben al een akkoord gegeven voor hun bijdragen. Denk hierbij aan Jantje Beton, Leader Oost-Groningen en Nationaal Programma Groningen. Komend voorjaar gaan de bouwers aan de slag.
(huidige speeltuinterrein)
AED apparaat
Heiligerlee heeft sinds januari 2021 een eigen AED apparaat in het dorp. Dit is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van het Loket Leefbaarheid. De besturen van Dorpsbelangen Heiligerlee en Speeltuin Heiligerlee hadden de aanschaf van een AED al op de agenda staan, toen er in het dorp iemand overleed aan een hartstilstand. Berny: ‘Vreselijk verdrietig was dat. Voor ons was deze gebeurtenis een extra motivatie om het traject van de aanschaf van een eigen AED in het dorp met spoed door te zetten.’
Wat is een AED
Bij een hartstilstand staat het hart meestal niet helemaal stil. Dat lijkt alleen zo. Er moet dan zo snel mogelijk gehandeld worden om het hart weer aan het kloppen te krijgen. Iedere minuut telt. De ambulance is snel, maar mensen uit eigen buurt zijn vaak als eerste ter plekke. In een buurt of dorp kunnen vrijwilligers opgeleid worden tot burgerhulpverlener. In de tijd dat de ambulance onderweg is, kun je als burgerhulpverlener al starten met reanimeren en een AED gebruiken. Zo kun je levens redden in jouw buurt of dorp. Een Automatische Externe Defibrillator (AED) is een draagbaar apparaat dat het hartritme weer kan herstellen bij een hartstilstand. Dit gebeurt door het geven van een elektrische schok. Meer informatie over de AED en over burgerhulpverlening vind je op de website van Stichting Groningen Hartveilig.
In het dorp
Via Stichting Groningen Hartveilig werden enkele dorpsgenoten opgeleid tot burgerhulpverlener en Dorpsbelangen Heiligerlee heeft voor het AED-apparaat een aanvraag gedaan bij het Loket Leefbaarheid. Sinds januari 2021 hangt er een defibrillator bij de ingang van museum ‘Slag bij Heiligerlee.’ Berny: ’Een toegankelijk locatie, gelegen aan de doorgaande weg en met voldoende ruimte voor auto’s of een ambulance om te parkeren en te keren. Vanwege corona moeten we een voorlichtingsavond voor dorpsgenoten eerst nog even uitstellen. De aanschaf van de AED wordt door de mensen uit het dorp als veiliger en ook als zeer positief ervaren.’
Typisch Gronings
Het gesprek met Berny was prettig. Warm en nuchter tegelijk. Typisch Gronings kan ik wel zeggen. We begonnen keurig in het Nederlands, maar stapten al snel over naar het Grunnings. Mooi is dat. Lezers raad ik aan om eens een kijkje te nemen in dit beroemde dorp. Achter het Graaf Adolfmonument duik je zo de beleefroute in, heerlijk struinen door landschap en geschiedenis. Ook leuk voor kinderen. En met de nieuwe speeltuin straks ben je er zo een hele gezellige, leerzame dag zoet.
Interessante websites:
Dorp Heiligerlee