Op een zonovergoten zaterdag 8 juli 2023 verzamelden vrijwilligers van buurt- en dorpshuizen uit alle hoeken van de provincie zich in alle vroegte op de parkeerplaats van Kardinge. Groninger Dorpen had beslag weten te leggen op het laatste busje dat nog niet gehuurd was door de Duitse band Rammstein en zo vertrokken we op excursie langs een aantal bijzondere dorpshuizen in het Westerkwartier.

Bestemming: Zevenhuizen, Jonkersvaart en De Wilp. Doel was zoals altijd het uitwisselen van kennis en ervaring. Gezien het programma Ontzorgen Verduurzamen Maatschappelijk Vastgoed waren we vooral ook geïnteresseerd in hoe deze dorpshuizen het energievraagstuk aanpakken.

MFC De Molenstreek Zevenhuizen

Allereerst bezochten we MFC De Molenstreek in Zevenhuizen, een gebouw van bijna 2.500 m2 waarin sporthal, dorpshuisfunctie, diverse vergaderzalen en een fitnessruimte zijn ondergebracht. Ook de voetbalclub en korfbalvereniging zijn in het MFC gehuisvest.

Aanleiding om in 2017 te starten met de werkgroep ‘MFC Zevenhuizen’ was het feit dat diverse gebouwen waar het verenigingsleven gebruik van maakte, op het punt stonden te verdwijnen. Door vanaf het begin de dorpsbewoners en plaatselijke ondernemers mee te nemen in de plannen werd er groot draagvlak in het dorp bereikt. En het hád wat voeten in de aarde maar uiteindelijk investeerde de gemeente 2,7 miljoen in het project. Voorwaarde voor de bijdrage van de gemeente was wel dat het een energieneutraal gebouw moest worden. Dat is gelukt door middel van 300 zonnepanelen en het toepassen van aardwarmte. Het restant van de benodigde 5,5 miljoen kwam bij elkaar door bijdragen van de Provincie, diverse fondsen en heel veel zelfwerkzaamheid. Omdat het MFC voor het overgrote deel voor sport wordt gebruikt kon men ook gebruik maken van de BOSA-regeling.

Dorpshuis Jonkersvaart

Stipt op tijd reed onze bus vervolgens van Zevenhuizen naar Jonkersvaart. Na een ritje van 5 minuten belandden we in een geheel andere wereld. Het dorpshuis hier zit nog volop in de verbouwing. In 2022 wist Stichting Dorpshuis Jonkersvaart het voormalige schoolgebouw namelijk van de gemeente over te nemen om zo de ontmoetingsfunctie voor het dorp te kunnen behouden.

In het dorpshuis vinden allerlei dorpsactiviteiten plaats. Er is een zangvereniging, een biljartclub (de voormalige schoolmeester komt regelmatig langs om een biljartje te leggen) en er zijn plannen om een dartclub op te richten. Naast het ontmoeten heeft het dorpshuis een duidelijke zorgfunctie, de dorpshuiskamer stimuleert bewoners naar elkaar om te kijken. Mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van de regeling ‘zorg en voorzieningen’ van de Provincie.

Het kersverse dorpshuisbestuur gaat een aantal ruimtes verhuren om de exploitatie gezond te houden. De wanden zijn onlangs geïsoleerd en op het fietsenhok zijn recent 18 zonnepanelen geplaatst. Om het gasverbruik naar beneden te brengen wil men split airco’s installeren. Na het nuttigen van een heerlijke lunch en onder de indruk van deze pionierende vrijwilligers, stapten we opgewekt in de bus richting De Wilp.

Dorpshuis Op De Welle in De Wilp

In Dorpshuis Op De Welle is de laatste tijd het nodige werk verzet. In 2017 kocht het dorpshuisbestuur de naastgelegen Plantsoenkerk. Door deze ruimte bij het dorpshuis te trekken kan nu voldaan worden aan de toegenomen vraag naar zaalruimte. De restauratie werd grotendeels in coronatijd gedaan met vrijwilligers, het orgel met monumentale status is blijven zitten. Maar er gebeurde nog veel meer in het dorpshuis. Zo kwam er een huisartsenpraktijk in de voormalige bibliotheekruimte, de verbouwing werd onder meer bekostigd met behulp van Fonds Nieuwe Doen van de Provincie.

Energie is een heikel punt voor het dorpshuis ondanks de 121 zonnepanelen die op het dak liggen. De 12.000 kuub gas die jaarlijks verbruikt werden deed het dorpshuisbestuur besluiten afgelopen winter het kerkgedeelte gesloten te houden. De gemeente Westerkwartier sprong gelukkig bij met een compensatieregeling voor gestegen energielasten. Inmiddels heeft het dorpshuis een klimaatbeheersingssysteem waarmee elke ruimte individueel aangestuurd kan worden. De gemeente stelt een energieprestatieadvies (EPA) op en gaat hulp bieden bij het maken van de keuzes hoe het best te verduurzamen.

Nog lang niet uitgevraagd werden we door onze onverbiddelijke chauffeur naar de bus gemaand. En met een ijsco in de hand zoefden we (bijna) volgens schema weer richting Kardinge. Hartelijk dank aan alle vrijwilligers van de dorpshuizen die we bezochten voor een buitengewoon leerzame maar ook gezellige dag!